Wiele osób mieszka w jednym kraju, a pracuje w innym. To bardzo popularny model, szczególnie wśród obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej. W tym artykule wyjaśniamy kim jest pracownik transgraniczny, jakie są kluczowe zagadnienia dotyczące statusu właśnie ze względu na unijne prawo i podpowiadamy, co musisz wiedzieć, planując taką karierę.
Praca w innym kraju członkowskim Unii Europejskiej jest coraz bardziej popularna, jednak budzi liczne pytania o podatki, ubezpieczenie czy codzienne formalności. Rodzi się zatem pytanie czy taka osoba ma inne prawa lub obowiązki niż osoba wykonująca stale pracę poza granicami Polski?
Sprawdź, co to jest komisjonowanie.
Kim jest pracownik transgraniczny w świetle przepisów Unii Europejskiej?
Pracownik transgraniczny to osoba, która jest zatrudniona lub prowadzi działalność na własny rachunek w jednym państwie członkowskim Unii Europejskiej, ale mieszka w innym, do którego regularnie powraca. Zgodnie z unijną definicją, powrót ten musi następować co najmniej raz w tygodniu (a najczęściej odbywa się codziennie).
To rozwiązanie jest szczególnie popularne wśród osób zamieszkujących regiony przygraniczne, dla których codzienna praca w sąsiednim kraju jest najbardziej opłacalna zarówno pod względem logistycznym, jak i finansowym.
Czy wiesz jakie ulgi podatkowe w Niemczech przysługują na dzieci?
Prawa i obowiązki pracownika transgranicznego
Pracownik transgraniczny podlega szczególnym regulacjom, jednak co do zasady jest chroniony prawem unijnym tak samo, jak każdy inny pracownik. Kluczowe jest zrozumienie, które przepisy mają zastosowanie w konkretnych obszarach życia i pracy.
Prawo kraju, w którym pracuje pracownik transgraniczny, ma zastosowanie do:
- zatrudnienia i podatku dochodowego,
- większości praw w zakresie zabezpieczenia społecznego.
Prawo kraju, w którym pracownik transgraniczny mieszka, ma zastosowanie do:
- podatków od nieruchomości i większości innych podatków,
- formalności związanych z pobytem.
Dowiedz się więcej na temat praw i obowiązków pracownika transgranicznego.
Ubezpieczenie zdrowotne i świadczenia – co zyskujesz jako pracownik transgraniczny?
Jedną z największych zalet bycia pracownikiem transgranicznym jest dostęp do opieki zdrowotnej w obu krajach. W takiej sytuacji podlegasz ubezpieczeniu zdrowotnemu w kraju, w którym pracujesz. Jednocześnie, dzięki przepisom unijnym, masz prawo do pełnego zakresu świadczeń medycznych również w Polsce, czyli w kraju zamieszkania.
Co więcej, unijne regulacje chronią pracownika także w innych obszarach. Taka osoba ma prawo do świadczeń rodzinnych (np. niemieckiego Kindergeld), nawet jeśli jego najbliższa rodzina mieszka w Polsce. W przyszłości może ona również otrzymywać oddzielną emeryturę z państwa, w którym przepracowała odpowiedni okres.
Ubezpieczenie zdrowotne w Niemczech – co warto wiedzieć.
Jak formalnie ustalić swoje miejsce zamieszkania?
Aby korzystać z praw pracownika transgranicznego, niezbędne jest formalne ustalenie miejsca zamieszkania. Urzędy biorą pod uwagę szereg czynników, aby określić ośrodek interesów życiowych. Są to między innymi:
- Sytuacja rodzinna i więzi (gdzie mieszka najbliższa rodzina pracownika).
- Sytuacja mieszkaniowa (gdzie posiadasz lub wynajmujesz dom/mieszkanie o charakterze stałym).
- Czas trwania i ciągłość pobytu na terytorium obu państw.
- Charakter wykonywanej pracy (miejsce jej wykonywania, stały charakter, czas trwania umowy).
- Państwo, w którym jesteś rezydentem podatkowym.
Dopiero na podstawie analizy tych czynników ustalany jest oficjalny status pracownika transgranicznego, który definiuje prawa i obowiązki.
Dowiedz się, jak wygląda rozliczenie podatku w Niemczech.
Kim jest „Pendler” w Niemczech?
Przeglądając ogłoszenia o pracę w Niemczech, możesz natknąć się na słowo „Pendler”. Jest to popularne niemieckie określenie osoby, która regularnie dojeżdża do pracy lub szkoły. Słowo „pendeln” oznacza „poruszać się wahadłowo”. Określenie to idealnie pasuje więc do charakterystyki pracownika transgranicznego, który codziennie lub co tydzień pokonuje trasę między Polską a Niemcami.
Poznaj sposobów na naukę języka obcego.
Twoja praca w Niemczech jest w zasięgu ręki
Niezależnie od tego, czy chcesz zostać pracownikiem transgranicznym, czy planujesz wyjazd do pracy na dłuższy czas, w hrXP mamy dla Ciebie atrakcyjne oferty zapewniające stabilne zatrudnienie. Na każdym projekcie mamy przygotowane firmowe zakwaterowanie, a także nie wymagamy znajomości języka niemieckiego – możesz liczyć na wsparcie polskojęzycznego przełożonego.
Sprawdź aktualne oferty pracy.
FAQ – najczęściej zadawane pytania
Czy muszę zgłaszać gdzieś, że jestem pracownikiem transgranicznym?
Tak, w niektórych przypadkach konieczne jest zgłoszenie statusu pracownika transgranicznego do odpowiednich instytucji (np. ZUS czy niemieckiego ubezpieczyciela). Warto zapytać o to pracodawcy już na etapie rekrutacji.
Czy mogę korzystać z niemieckiej służby zdrowia mieszkając w Polsce?
Tak, jako pracownik transgraniczny masz prawo do świadczeń zdrowotnych w kraju pracy. Aby korzystać z nich również w Polsce, musisz złożyć odpowiedni wniosek o formularz S1 w niemieckiej kasie chorych i zarejestrować go w NFZ.
Czy mogę uzyskać Kindergeld z Niemiec, mieszkając w Polsce?
Tak, jeśli Twoje dzieci mieszkają z Tobą w Polsce, a Ty legalnie pracujesz w Niemczech, możesz ubiegać się o niemieckie świadczenia rodzinne (np. Kindergeld). Wniosek składa się do Familienkasse.
Czy muszę znać język niemiecki, żeby pracować jako Pendler?
Praca fizyczna często nie wymaga znajomości języka, zwłaszcza jeśli agencja pracy zapewnia wsparcie koordynatora polskojęzycznego. Znajomość niemieckiego może być jednak dodatkowym atutem.
Jakie dokumenty muszę mieć przy sobie, kiedy przekraczam granicę w drodze do pracy?
Chociaż w strefie Schengen nie ma stałych kontroli granicznych, to należy mieć przy sobie dowód osobisty lub paszport jako dokument poświadczający obywatelstwo.